300 Spartan - czyli polski rap na OLiS-ie 2000-2014

W 2000 roku po raz pierwszy zaprezentowano zestawienie OLiS – cotygodniową listę 50 najczęściej sprzedawanych płyt w Polsce. Jako że niedawno przekroczyliśmy granicę 300 hip-hopowych płyt obecnych w notowaniach, warto przyjrzeć się dokładniej jak radził sobie nasz rodzimy rap przez te wszystkie lata wśród najpopularniejszych krążków na polskim rynku...

Bywało różnie, trzeba jednak przyznać, że rap zawsze był obecny na OLiS-ie. Rekordowe było notowanie obejmujące sprzedaż płyt w dniach 08.10.2012 – 15.10.2012. Wówczas aż 13 pozycji z kategorii polskiego rapu zdołało znaleźć się na liście, a największa w tym zasługa Miuosha, który wprowadził trzy z pięciu wówczas dostępnych hip-hopowych nowości (Piąta strona świata oraz Projekcje dopiero przy premierze albumu Prosto przed siebie zadebiutowały na liście). Łącznie na OLiS-ie znalazło się 311 pozycji, z czego 259 spędziło tam więcej niż jeden tydzień...

Warto zwrócić uwagę, że 172 z tych płyt można odnaleźć na liście sprawdzając tylko notowania od początku 2010 roku. Łatwo wyciągnąć wniosek, że dzisiaj łatwiej znaleźć się na OLiS-ie raperowi wydającemu swój krążek w danej wytwórni, lecz z drugiej strony nie ma szans na przybliżenie się do rezultatu Kinematografii Paktofoniki, która na liście utrzymywała się łącznie 86 tygodni (z czego 17 notowań przypadło na okres po premierze filmu Jesteś Bogiem). Dlaczego tak jest? Kilka lat temu sprawdzając listę firm na stronie ZPAV’u, które wysyłają raporty z ilością sprzedanych płyt nie można było tam dostrzec sklepów sprzedających głównie płyty z polskim rapem. Dzisiaj oprócz np. sklepu preorder.pl czy urbancity.pl można się dowiedzieć, że swoje raporty do OLiS-u wysyłają m.in. MaxFlo czy Alkopoligamia.com. Pierwszy wyłamał się Aptaun (przynajmniej w takiej chronologii wypisano ich sklep na stronie zpav.pl).

To tłumaczy, że takie płyty jak debiutujące w ostatnim czasie np. Anatomia od K2 czy Definicja Ego Egotrue jeszcze jakiś czas temu pewnie nie znalazłyby się na OLiS-ie. Żadna z tych płyt nawet przez chwilę nie zameldowały się na liście stu bestsellerów empik.com a z drugiej strony Ostatni Sarmata Abla przez blisko dwa tygodnie notowany był w czołowej dwudziestce na stronie empiku, lecz miejsca na OLiS nie zaznał.

311 pozycji odnotowane były łącznie 2181 razy w 681 notowaniach. Tzn., że średnio jedna płyta znajdowała się na liście 7,01 razy a podczas jednego notowania statystycznie  6,24% listy zajmował polski hip-hop co daje 3,12 płyty na notowanie. Nowość pojawiała się na liście co ~2,18 piątek. Pod tym względem można zauważyć tendencje wzrostową, ponieważ od początku 2011 roku na palcach jednej ręki można wyliczyć zestawienia gdy liczba płyt na liście była niższa od tej średniej. W ostatnich tygodniach zazwyczaj  znajdziemy na OLiS-ie od 6 do 10 pozycji a w 2014 roku odnotowaliśmy już 21 nowości przy czym właśnie dobiegł końca 22 tydzień tego roku.

Jak widać rap odgrywa istotną rolę na OLiS-ie, lecz nie tak często hip-hopowe płyty zajmowały miejsce na najwyższym miejscu notowań. Do tej pory na 681 aktualizacji OLiS-u tylko 22 razy Marek Sierocki mówiąc w Teleexpresie o tym kto zajął „jedynkę” na liście najczęściej sprzedawanych krążków miał możliwość pomówić o polskiej płycie hip-hopowej. Jeżeli chodzi o albumy to w tym przypadku góruje płyta Donatana Równonoc, która cztery razy znajdowała się na najwyższym miejscu zestawienia. Warto zwrócić uwagę, że pierwszy raz jedynkę zajęła dopiero podczas trzeciego tygodnia obecności na liście, wcześniej dwukrotnie zajmując piątą pozycję. Dopiero przesłanie od sklepu UrbanCity raportów za sprzedane preordery spowodowały zajęcie pierwszego miejsca. Jeżeli chodzi o raperów równych sobie nie ma O.S.T.R., który osiem razy był pierwszy na OLiS-ie (w tym dwa razy do spółki z Hadesem i dwa razy jako Tabasko). Drudzy na liście są Dj Decks z Peją ,którzy jako Slums Attack swoje dwie ostatnie płyty wprowadzili łącznie cztery razy na pierwsze miejsce. Cała lista przedstawia się następująco :

ILOŚĆ NUMERÓW 1 NA LIŚCIE OLIS

4 razy pierwsze miejsce – Donatan – Równonoc,

2 - Eldo - Zapiski z 1001 nocy,

O.S.T.R. - Ja tu tylko sprzątam,

O.S.T.R. & Hades – HAOS,

Slums Attack – CNO2,

Slums Attack – Reedukacja,

Tabasko - Ostatnia Szansa Tego Rapu,

1 - Chada - Jeden z Was,

DonGURALesko - Totem Leśnych Ludzi,

O.S.T.R. - Tylko dla dorosłych,

O.S.T.R. & Marco Polo – Kartagina,

Sokół & Marysia Starosta – Czarna biała magia,

White House – Kodex V: Elements.

WYTWÓRNIE NA LIŚCIE OLIS

A jak poszczególne wytwórnie radziły sobie na OLiS-ie? Pozwoliłem sobie wyszczególnić tylko notowania od początku 2010 roku.  Porównałem dwa aspekty – ilość płyt wprowadzonych na listę oraz łączny czas spędzony na OLiS-ie przez te wszystkie płyty z katalogu danej wytwórni. Czołówka ma się następująco:

ILOŚĆ TYGODNI SPĘDZONYCH NA LIŚCIE OLIS - PŁYTY

Czas przedstawić konkretne płyty, które spędziły na OLiS-ie najwięcej czasu. Ile tygodni potrzeba aby znaleźć się na liście 30 płyt z najdłuższych stażem na liście? Piętnaście. Liczba ta powoli, lecz systematycznie się powiększa. Wśród 31 albumów, które spędziły ten wymagany okres na Olisie aż sześć pochodzi z 2013 roku, z czego tylko płyta Palucha Lepszego życia diler jeszcze przebywa na liście i z 22 tygodniami zajmuję 11 miejsce wśród najdłużej przebywających albumów w tym zestawieniu. Z reguły jeśli album chociaż raz zajął pierwsze miejsce podczas jednego z piątkowych notowań wówczas stażem daje radę wbić się do najlepszej trzydziestki. Taka okazja nie udała się tylko takim produkcjom jak Ja tu tylko sprzątam O.S.T.R.’a oraz Reedukacji i CNO2 Slums Attack, które spędziły kolejno 13, 13 i 11 tygodni na liście. Natomiast na osiągnięcie rezultatu wymaganych 15 tygodni wciąż czekają O.S.T.R. wraz z Marco Polo i White House Records, ponieważ ich ostatnie albumy również zajmowały pierwsze miejsca, lecz wciąż przebywają na liście i w obydwu przypadkach nie minęło jeszcze wystarczająco dużo czasu od premiery by mówić o czołowych pozycjach na liście wszechczasów. Osiem albumów przebywało na liście dłużej niż pół roku. Te osiągnięcie można przypisać siedmiu mc’s, producentom czy też grupom. Ciekawy jest przypadek płyty Na legalu Slums Attack, która z 46 tygodniami spędzonymi na Olisie zajmuje drugie miejsce na liście wszechczasów, a reedycja tej płyty sygnowana jako Na legalu PLUS spędziła na liście 35 tygodni i zajmuje czwarte miejsce w ogólnej kwalifikacji. Poza tym żaden inny raper nie przebywał na liście dłużej jak pół roku, osiągnięcie to udawało się jeszcze tylko kolejno Paktofonice, Donatanowi, Miuoshowi, Hadesowi do spółki z O.S.T.R.’em, Pezetowi wraz z Noonem i Biszowi.

Tak przedstawia się lista płyt ,które spędziły na liście minimum 13 tygodni:

Kolejno liczba notowań na liście – wykonawca – nazwa płyty

86 Paktofonika – Kinematografia
46 Slums Attack - Na legalu?
37 Donatan – Równonoc

35 Slums Attack - Na legalu Plus
31 Miuosh – Prosto przed siebie
29 O.S.T.R. & Hades – HAOS
29 Pezet/Noon - Muzyka klasyczna
28 Bisz – Wilk Chodnikowy
25 Fenomen – Efekt
23 O.S.T.R. - Tylko dla dorosłych

22 Paluch – Lepszego życia diler
22 Kali - Gdy Zgaśnie Słońce
22 Słoń & Mikser – Demonologia II
22 Sokół i Marysia Starosta – Czysta brudna prawda,
21 Abradab - Czerwony album,
20 W Wyjątkowych Okolicznościach - We własnej osobie,
19 Ski Skład - Wspólne zadanie,
18 Sokół & Marysia Starosta – Czarna biała magia ,
18 Liroy – Bestseller,
18 Zeus – Zeus. Nie żyje,

17 Eldo - Zapiski z 1001 nocy ,
17 Kali x Paluch – Milion dróg do śmierci,
17 Molesta Ewenement - Nigdy nie mów nigdy,
17 Muzyka filmowa "Blokersi",
17 Rasmentalism - Za młodzi na Heroda,
17 Tede – Elliminati,
16 Chada - Jeden z Was ,
16 Chada – WGW,
16 DonGURALesko - Totem Leśnych Ludzi,
15 Fenomen - Sam na sam,
15 Tabasko - Ostatnia Szansa Tego Rapu,

13 Dj 600V - 600' C,
13 DonGURALesko – Projekt jeden z życia moment,
13 DonGURALesko – Zaklinacz Deszczu,
13 Fisz - Na wylot,
13 Hemp Gru – Braterstwo,
13 Składanka Hip Hop stacja ,
13 Molesta Ewenement - ...Taka płyta,
13 O.S.T.R. - Ja tu tylko sprzątam ,
13 O.S.T.R. – Jazz, Dwa, Trzy,
13 O.S.T.R. – Jazzurekcja,
13 Pezet – Radio Pezet prod. Sidney Polak,
13 Slums Attack - Najlepszą obroną jest atak,
13 Slums Attack – Reedukacja ,
13 Tede - 3H - Hajs, Hajs, Hajs,
13 Tede - S.P.O.R.T.

Listę wszystkich 311 płyt ,które znalazły się na OLiS-ie od początku istnienia zestawienia czyli 2000roku przygotowaną przez Rap News znajdziecie TUTAJ.

RAPERZY NA LIŚCIE OLIS - UJĘCIE CAŁOŚCIOWE

I na koniec warto wspomnieć o tym, którzy raperzy spędzali na liście sprzedaży płyt najwięcej czasu. Najwięcej płyt na OLiS wprowadzili O.S.T.R., Peja i Tede – po czternaście. To zdecydowanie pomogło znaleźć się im w czołówce poniższego zestawienia. Na ponad ¼ wszystkich notowań OLiS-u można dostrzec obecność Peji i O.S.T.R.’a. Na poniższej liście wyszczególniłem dwunastu raperów, którzy solo lub w przeróżnych kooperacjach spędzili na liście ponad 60 tygodni.